ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 5 ਜੂਨ
ਓਪੇਕ + ਕਾਰਟੈਲ ਦੀ ਇਸ ਸਾਲ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦੇਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਬਾਅਦ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਇਸ ਹਫਤੇ 4 ਡਾਲਰ ਪ੍ਰਤੀ ਬੈਰਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਡਿੱਗ ਕੇ ਚਾਰ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੇ ਹੇਠਲੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਈਆਂ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਯੂਐਸ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੇ ਭੰਡਾਰ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਤਾਂ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਫਾਇਦਾ ਹੋਵੇਗਾ।
ਅਗਸਤ ਲਈ ਬੈਂਚਮਾਰਕ ਬ੍ਰੈਂਟ ਆਇਲ ਫਿਊਚਰਜ਼ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ $ 77.50 ਤੱਕ ਘੱਟ ਗਿਆ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਡਬਲਯੂਟੀਆਈ (ਵੈਸਟ ਟੈਕਸਾਸ ਇੰਟਰਮੀਡੀਏਟ) 'ਤੇ ਜੁਲਾਈ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੇ ਫਿਊਚਰਜ਼ $73.22 'ਤੇ ਸਨ।
ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਹੁਣ 7 ਫਰਵਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 80 ਡਾਲਰ ਪ੍ਰਤੀ ਬੈਰਲ ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ ਆ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਭਾਰਤੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਲਈ ਚੰਗੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਦੇਸ਼ ਆਪਣੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਦਾ ਲਗਭਗ 85 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀ ਦਰਾਮਦ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਗਿਰਾਵਟ ਨਾਲ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਦਰਾਮਦ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਬਿੱਲ ਇਸ ਨਾਲ ਚਾਲੂ ਖਾਤਾ ਘਾਟਾ (CAD) ਘਟਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਰੁਪਏ ਦੀ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਬਾਹਰੀ ਸੰਤੁਲਨ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ ਨਾਲ ਘਰੇਲੂ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਪੈਟਰੋਲ, ਡੀਜ਼ਲ ਅਤੇ ਐਲਪੀਜੀ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਮਹਿੰਗਾਈ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਯੂਕਰੇਨ ਯੁੱਧ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਪੱਛਮੀ ਦਬਾਅ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਤੇਲ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਛੋਟ ਵਾਲੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ 'ਤੇ ਰੂਸੀ ਕਰੂਡ ਖਰੀਦਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦੇ ਕੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਤੇਲ ਆਯਾਤ ਬਿੱਲ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਯੂਰਪ ਵੱਲੋਂ ਮਾਸਕੋ 'ਤੇ ਲਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਰੂਸ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਣ 'ਤੇ ਡਟੀ ਹੋਈ ਹੈ।
ਰੂਸ ਹੁਣ ਇਰਾਕ ਅਤੇ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦੀ ਥਾਂ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸਪਲਾਇਰ ਬਣ ਕੇ ਉਭਰਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਚੋਟੀ ਦੇ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਭਾਰਤ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਰੂਸ ਦੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਤੇਲ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਖਰੀਦਦਾਰ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ ਜੋ ਅਪ੍ਰੈਲ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਕੁੱਲ ਤੇਲ ਆਯਾਤ ਦਾ ਲਗਭਗ 38 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹੈ।
ਆਈਸੀਆਰਏ ਦੀ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਰੂਸ ਤੋਂ ਤੇਲ ਦਰਾਮਦ ਦੀ ਕੀਮਤ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2023 ਅਤੇ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2024 ਦੇ 11 ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਖਾੜੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਸਮਾਨ ਪੱਧਰਾਂ ਨਾਲੋਂ ਕ੍ਰਮਵਾਰ 16.4 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਅਤੇ 15.6 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਘੱਟ ਸੀ।
ਰੂਸ ਤੋਂ ਸਸਤਾ ਤੇਲ ਖਰੀਦਣਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣ ਦੀ ਭਾਰਤ ਦੀ ਰਣਨੀਤੀ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2022-23 ਦੇ ਪਹਿਲੇ 11 ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੌਰਾਨ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਤੇਲ ਆਯਾਤ ਬਿੱਲ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 7.9 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦੀ ਬਚਤ ਹੋਈ ਹੈ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਚਾਲੂ ਖਾਤੇ ਦੇ ਘਾਟੇ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਦਦ ਮਿਲੀ ਹੈ।
ਕਿਉਂਕਿ ਭਾਰਤ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦਾ ਤੀਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਦਰਾਮਦਕਾਰ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਰੂਸੀ ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵੱਡੀਆਂ ਖਰੀਦਾਂ ਨੇ ਵੀ ਵਿਸ਼ਵ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਕੀਮਤਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵਾਜਬ ਪੱਧਰਾਂ 'ਤੇ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਫਾਇਦਾ ਹੋਇਆ ਹੈ।