ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 12 ਫਰਵਰੀ
ਸੰਖਿਅਕੀ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੁਆਰਾ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਦਸੰਬਰ 2024 ਵਿੱਚ ਉਦਯੋਗਿਕ ਉਤਪਾਦਨ ਸੂਚਕਾਂਕ (IIP) ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਉਦਯੋਗਿਕ ਵਿਕਾਸ ਦਰ 3.2 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ।
ਨਿਰਮਾਣ ਖੇਤਰ, ਜੋ ਕਿ ਉਦਯੋਗਿਕ ਉਤਪਾਦਨ ਸੂਚਕਾਂਕ (IIP) ਦੇ ਤਿੰਨ-ਚੌਥਾਈ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ, ਨੇ ਦਸੰਬਰ 2024 ਦੌਰਾਨ 3 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਵਾਧਾ ਦਰਜ ਕੀਤਾ।
ਦੇਸ਼ ਦੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਅਤੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਤੋਂ ਪਾਸ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਨੌਜਵਾਨ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟਾਂ ਨੂੰ ਮਿਆਰੀ ਨੌਕਰੀਆਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਇਹ ਖੇਤਰ ਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਨਿਰਮਾਣ ਖੇਤਰ ਦੇ ਅੰਦਰ, NIC 2 ਅੰਕ-ਪੱਧਰ 'ਤੇ 23 ਉਦਯੋਗ ਸਮੂਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 16 ਨੇ ਦਸੰਬਰ 2023 ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਦਸੰਬਰ 2024 ਵਿੱਚ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਵਾਧਾ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਦਸੰਬਰ 2024 ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਲਈ ਚੋਟੀ ਦੇ ਤਿੰਨ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਯੋਗਦਾਨ ਹਨ - "ਮੂਲ ਧਾਤਾਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ" (6.7 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ), "ਬਿਜਲੀ ਉਪਕਰਣਾਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ" (40.1 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ) ਅਤੇ "ਕੋਕ ਅਤੇ ਰਿਫਾਇੰਡ ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ" (3.9 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ), ਅਧਿਕਾਰਤ ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਅਧਿਕਾਰਤ ਬਿਆਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਉਦਯੋਗ ਸਮੂਹ "ਮੂਲ ਧਾਤਾਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ" ਵਿੱਚ, ਆਈਟਮ ਸਮੂਹ "MS ਬਲੂਮਜ਼/ਬਿਲੇਟਸ/ਇੰਗੌਟਸ/ਪੈਨਸਿਲ ਇੰਗੌਟਸ", "ਗੈਲਵੇਨਾਈਜ਼ਡ ਉਤਪਾਦ ਆਫ਼ ਸਟੀਲ (ਰੰਗ ਕੋਟੇਡ ਟੀਨ ਪਲੇਟਾਂ, TMBP ਅਤੇ ਟੀਨ ਮੁਕਤ ਸਟੀਲ ਸਮੇਤ)", "ਪਾਈਪ ਅਤੇ ਟਿਊਬ ਆਫ਼ ਸਟੀਲ" ਨੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਯੋਗਦਾਨ ਦਿਖਾਇਆ ਹੈ।
ਬਿਜਲੀ ਖੇਤਰ ਨੇ ਮਹੀਨੇ ਦੌਰਾਨ 6.2 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ਵਿਕਾਸ ਦਰ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਜਦੋਂ ਕਿ ਮਾਈਨਿੰਗ ਖੇਤਰ ਹੌਲੀ ਹੋ ਕੇ 2.6 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹੋ ਗਿਆ।
ਨਵੰਬਰ ਵਿੱਚ 6 ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੇ ਉੱਚ ਪੱਧਰ 5.2 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦਸੰਬਰ ਵਿੱਚ ਉਦਯੋਗਿਕ ਵਿਕਾਸ ਦਰ ਹੌਲੀ ਹੋ ਗਈ ਹੈ।
ਵਰਤੋਂ-ਅਧਾਰਤ ਵਰਗੀਕਰਨ ਦੇ ਅੰਕੜੇ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਪੂੰਜੀਗਤ ਵਸਤੂਆਂ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਫੈਕਟਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਦਸੰਬਰ ਵਿੱਚ 10.3 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦਾ ਮਜ਼ਬੂਤ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਇਹ ਭਾਗ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਹੋ ਰਹੇ ਅਸਲ ਨਿਵੇਸ਼ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਨੌਕਰੀਆਂ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਅਤੇ ਅੱਗੇ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਆਮਦਨ 'ਤੇ ਗੁਣਾਤਮਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।
ਨਵੰਬਰ 2024 ਦੌਰਾਨ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਵਸਤੂਆਂ, ਫਰਿੱਜਾਂ ਅਤੇ ਟੀਵੀ ਵਰਗੇ ਖਪਤਕਾਰ ਟਿਕਾਊ ਵਸਤੂਆਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਵੀ 8.3 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਜੋ ਵਧਦੀ ਆਮਦਨ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਇਹਨਾਂ ਵਸਤੂਆਂ ਦੀ ਉੱਚ ਖਪਤਕਾਰ ਮੰਗ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਅੰਕੜੇ ਇਹ ਵੀ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਅਪ੍ਰੈਲ-ਦਸੰਬਰ 2024-25 ਵਿੱਚ ਉਦਯੋਗਿਕ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ 4 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ ਦੀ ਇਸੇ ਮਿਆਦ ਵਿੱਚ 6.3 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਸੀ।